Studija slučaja Kamenolom Rakovac – eksploatacija ili rekultivacija
oktobar 2023.
Predmet Studije slučaja je nelegalna eksploatacije kamena u površinskom kopu u Nacionalnom parku Fruška gora. Ona se odvijala pune 2 godine i to pod nazivom „rekultivacija“. Nezakonitim radom i ovom manipulacijom vlasnik Kamenoloma, privatna firma ostvarila je enormni profit ekspoloatišući prirodna dobra u Nacionalnom parku Fruška gora.
Kamenolom je aktivan od 1937.godine i u Srbiji je jedan od najznačajnijih nalazišta trahita – magmatske rude koja se koristi kao podloga za puteve i pruge, a takođe i kao sirovina u proizvodnji asfalta.
U studiji je dat hronološki prikaz aktivnosti institucija, ekoloških aktivista i lokalne zajednice. Posebno je važno predstavljanje uloge ekoloških aktivista koji su otkrili nezakonitost rada Kamenoloma Rakovac, izneli temu u javnost i medije i time pokrenuli konačno rešavanje nezakonite eksploatacije.
Brošura o pokretu Odbranimo šume Fruške gore
oktobar 2022.
Pred vama je prva brošura o pokretu Odbranimo šume Fruške. O nastanku pokreta, o mehanizmima i načinima građanske ekološke borbe.
Delimo je sa vama jer smo zajedno nastali, rasli, istrajali i zajedno ćemo i nastaviti ovu dugoročnu borbu za našu Frušku.
Priroda je globalno izuzetno ugrožena pod uticajem ljudskih aktivnosti u sistemu eksploatatorskog i konzumerističkog odnosa prema prirodi i imperativa stalnog privrednog rasta i razvoja, a modus vivendi takvog razvoja je potrošnja prirodnih resursa koji su ograničeni. Poslednjih nekoliko decenija suočavamo se sa kulminacijom uticaja čoveka na prirodu – ekološki dug svake godine nam pristiže sve ranije i tako antropocentrizam ulazi u svoj destruktivni pik.
U Srbiji je upravljanje zaštićenim područjima prirode i prirodnim dobrima i resursima uopšte, dodatno složenije i problematičnije jer neodrživost počiva na sistemskim rešenjima i endemskoj korupciji. To sve pogoduje udovoljavanju privatnim interesima, interesima kapitala i političko-finansijski umreženih moćnih ljudi od vrha do dole, na štetu zajedničkih interesa.
Studija slučaja (ne)zaštićeno prirodno dobro
sepembar 2022.
Lokalitet Kesten, koji je delom u granicama Nacionalnog parku Fruška gora, a delom u rubnom području koje je takođe zaštićeno u okviru Ekološke mreže Srbije, izložen je velikim finansijskim i političkim pritiscima u korist izgradnje, urbanizacije i eksploatacije, u suprotnosti sa osnovnim načelima zaštite prirode i važećim zakonima.
Pred vama je Studija slučaja koja prikazuje tok događanja, tok institucionalne i ekološke aktivističke borbe od početka devastacije i uzurpacije u martu 2020.god zaključno sa septembrom 2022.god. Dešavanja na lokalitetu Kesten su paradigma poražavajuće uloge nadležnih institucija i inspekcija koje su od stanja na početku 2020.god “sve je nezakonito”, u protoku vremena od 2 godine omogućile “peglanje” izdavanjem naknadnih saglasnosti i ostalih “papira”, da bismo sada imali stanje “pa sve je po zakonu”.
Novi pogledi na upravljanje zaštićenim područjima prirode
novembar 2021.
Područje Fruške Gore prvi je nacionalni park u Srbiji, proglašen 1960. godine. Osnovna vrednost zbog koje je područje tada zaštićeno bilo je bogatstvo šuma. Danas se Fruška gora štiti radi održanja vrednih šumskih, stepskih i šumostepskih staništa, očuvanja staništa i populacija brojnih vrsta flore i faune, nalazišta fosila, jedinstvenog brdskog predela, reke Dunav i brojnih izvorišta, kao i kulturno-istorijskih spomenika.
Pa ipak, i pored duge istorije zaštite, nekoliko izmena propisa koji je uređuju, i uopšte unapređenih standarda zaštite prirode na koje se Republika Srbija u poslednjoj deceniji obavezala pristupajući međunarodnim sporazumima i evropskim integrativnim procesima, upravljanje ovim zaštićenim područjem zadržalo je konzervativna obeležja i puno podataka govore o upravljanju ovim područjem koje, prioritiziranjem sporednih delatnosti, prevashodno iskorišćavanja šuma, ugrožava očuvanje prirodnih vrednosti na osnovu kojih je Fruška gora proglašena nacionalnim parkom.