Priredio: Draženko Rajković
Najnovija naučna studija iz susedne nam Mađarske koja u slobodnom prevodu glasi “Plantaže neautohtonog drveća su slaba zamena za poluprirodne šume u pogledu raznolikosti biljaka i ekološke vrednosti“ potvrđuje rezultate nekih ranijih istraživanja i sumnji, a koji se tiču pre svega ekološke (bez)vrednosti plantažnih (sađenih) šuma. Cilj istraživanja je bio ispitati različitosti u sastavu biljnih vrsta odnosno koliko taksonomska, funkcionalna i filogenetska raznovrsnost se razlikuje između poluprirodnih topolovih šuma i “veštačkih“ šuma tj plantaža (bele topole, crnog bora i bagrema). Ukratko, istraživački tim je otkrio sledeće:
- da četiri analizirana tipa šumskog staništa (jedno poluprirodno i tri plantažna tipa) imaju značajno različite sastave vrsta.
- poluprirodne šume su imale najveći broj dijagnostičkih vrsta.
- dok su mnoge dijagnostičke vrste poluprirodnih šuma bile autohtone vrste žbunja, plantaže su imale mnogo korovskih i alohtonih vrsta kao dijagnostičke vrste.
- ispitivane površine poluprirodnih šuma imale su najveću raznolikost i brojnost autohtonih vrsta po jedinici površine, a najniži broj alohtonih biljaka.
- na osnovu vrednosti indikatora prirodnosti, poluprirodne šume su bile najmanje degradirane, a plantaže bagrema su bile najviše degradirano šumsko stanište.
- poluprirodne šume predstavljale su dom za najveći broj vrsta od značaja za očuvanje (retke, malobrojne, ugrožene).
Zaključak:
Poluprirodne šume su se pokazale daleko vrednijim iz ekološke i konzervacijske perspektive od plantažnih šuma stoga bi programi zaštite vrsta i restauracije staništa trebali da se fokusiraju na njihovo očuvanje, vraćanje autohtonih šuma i konverziju plantaža u poluprirodne šume sa autohtonim vrstama. Takođe autori apostrofiraju kako je dalje širenje (sadnja) plantaža bagrema i crnog bora potpuno ekološki nepoželjno i neprihvatljivo.
Inače, rad je objavljen u jednom od najprestižnijih naučnih časopisa na svetu iz oblasti šumarstva (peti na rang listi među 70 indeksiranih časopisa), a potpuno besplatno je dostupan na sajtu ScienceDirect, gde se može preuzeti i u PDF formatu.
